Dotacja jako przychód

Dotacje z urzędu pracy to część programów aktywizacyjnych, które mają na celu wsparcie osób bezrobotnych w rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej. Są one bezzwrotną formą pomocy finansowej, co stanowi ich dużą przewagę nad kredytami. Środki te przyznawane są stosunkowo szybko, zwykle w ciągu około sześciu tygodni od złożenia wniosku.

Zgodnie z artykułem 14 ust. 2 pkt 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów lub jako zwrot wydatków są uznawane za przychód z działalności gospodarczej. Wyjątek stanowią środki przeznaczone na zakup lub wytworzenie majątku trwałego. Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o PIT, jednorazowe środki przyznane bezrobotnym na podjęcie działalności są zwolnione z opodatkowania.

Ujęcie dotacji w księgowości

Choć dotacje są zwolnione z opodatkowania, przedsiębiorca jest zobowiązany do ich ujęcia w księdze przychodów i rozchodów. Nie wprowadza się ich jednak w kolumnach właściwych dla ewidencjonowania przychodów. Można je umieścić w kolumnie 17, przeznaczonej na uwagi. Istnieją również opinie, że wartość przychodów niepodlegających opodatkowaniu nie powinna być wprowadzana do KPiR.

Wydatki pokryte z dotacji, a koszty uzyskania przychodu

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o PIT, koszty uzyskania przychodów to wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia ich źródła. Wydatki te nie mogą być wymienione w art. 23 ustawy jako koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Wydatki na majątek trwały

Wydatki na majątek trwały, takie jak środki trwałe i wartości niematerialne oraz prawne, sfinansowane z dotacji, nie mogą być uznawane za koszty uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych pokrytych z dotacji nie powinny być ujmowane jako koszty firmowe.

Jeśli jednak zakup środka trwałego został częściowo sfinansowany z dotacji, a częściowo ze środków własnych przedsiębiorcy, odpisy amortyzacyjne mogą być zaliczane do kosztów w wysokości proporcjonalnej do wartości sfinansowanej z własnych środków.

Wydatki na wyposażenie i towary

Wydatki na wyposażenie, materiały podstawowe, towary handlowe i inne wydatki związane z działalnością, które są finansowane z dotacji, z zasady nie stanowią kosztów uzyskania przychodu zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 56. Wyjątkiem są wydatki sfinansowane z dotacji przyznanej z Funduszu Pracy na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W przypadku tych wydatków, o ile mają związek z działalnością gospodarczą, mogą one być uznawane za koszty uzyskania przychodu.

Zakupy wyposażenia i pozostałe wydatki sfinansowane z dotacji powinny być ujmowane w kolumnie 13 księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem, że środki pochodzą z Funduszu Pracy. Zakup towarów handlowych i materiałów podstawowych, jeśli dokonany przed rozpoczęciem działalności, powinien być uwzględniony w remanencie początkowym.

Podatek VAT od zakupów sfinansowanych z dotacji

Przedsiębiorcy mogą zdecydować, czy chcą być czynnymi podatnikami VAT. Jeśli zdecydują się na rozliczanie VAT, muszą zwrócić do urzędu pracy wartość odliczonego podatku VAT od zakupów sfinansowanych z dotacji, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 14 lipca 2017 r. Alternatywnie, mogą złożyć oświadczenie w urzędzie pracy o rezygnacji z prawa do odliczenia VAT, co eliminuje konieczność zwrotu podatku, ale również uniemożliwia pomniejszenie wydatków o jego kwotę.

Podatek VAT może być uznany za koszt uzyskania przychodu tylko wtedy, gdy przedsiębiorca nie ma prawa do jego odliczenia. Jeśli dobrowolnie zrezygnuje z tego prawa, VAT nie może być uznany za koszt firmy.